ریشه هنر مکتبی در هنر اسلامی و سنتی است
تاریخ انتشار: ۳۱ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۶۸۰۳۵
محمود نورایی پژوهشگر و معتقد هنری با اشاره به معنا در هنر مکتبی گفت: اگرچه هنر مکتبی ریشه در هنر اسلامی و هنر سنتی دارد، اما در ماهیت رویکرد متفاوتی را دنبال میکند. این هنر در شکل فلسفی و عرفانی صورت و معنا در هنر اسلامی، که صورت تجلی اسماء الهی در عالم ظاهر است و رسیدن به معنا، همان حقیقت موجود در پس هر یک از اسماء الهی است، وجه مشترک دارد، اما بنابر تعالیم فرهنگ شیعی خود را محدود به ارائه تصویر جمال ازلی نمیکند، بلکه رویکردی ارشادی برای تغییر زندگی انسانی ارائه میدهد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
او ادامه داد: این تغییر نگره هنر مکتبی را به هنری مبارز بدل میکند، که ریشه آن در فرهنگ شیعه است. هنرمند مکتبی در حقیقت به دنبال بتشکنی و مبارزه با طاغوت است و گفتمان اصلی خود را از آموزههای اهل بیت (ص) میگیرد و راه عدالت، از خودگذشتگی، ایثار، شهادت، ارشاد و راهنمایی شناخت حق از باطل را برمیگزیند؛ بنابراین هنر اصیل، از دریچه نگاه هنرمندان مکتبی بر آموزههای فرهنگ شیعی بنا میشود.
نورایی در تعریف جامعی از هنر مکتبی ارائه بیان کرد: هنری مورد قبول قرآن است که صیقلدهنده اسلام ناب محمدی (ص)، اسلام ائمه هدی (ع)، اسلام فقرای دردمند، اسلام پابرهنگان، اسلام تازیانه خوردگان تاریخ تلخ و شرمآور محرومیتها، باشد. هنری زیبا و پاک است که کوبنده سرمایهداری مدرن، نابودکننده اسلام رفاه و تجمل، اسلام التقاط، اسلام سازش، اسلام مرفهین بیدرد و در یک کلام، اسلامی آمریکایی باشد. هنر نشاندهنده نقاط کور و مبهم معضلات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است. هنر ترسیم روشن عدالت، شرافت و انصاف و تجسم تلخکامی گرسنگان مغضوب قدرت و پول است.
او اظهار کرد: بر اساس این آموزههای بنیانگذار جمهوری اسلامی، هنر مکتبی برخلاف هنرهای تزئینی و فرمگرای اسلامی که نیاز به کشف معنا داشت، هنری با بیان صریح و روشن اخلاقی، ارشادی و واقعگراست که وظیفه تبلیغ دیدگاههای مذهبی و دینی را دارد. جواد محدثی در کتاب «هنر مکتبی» تاکید میکند: وظیفه هنر این است که مفاهیم و ارزشهایی که در فرهنگ اسلامی و بخصوص شیعی ما وجود دارد و در اندیشههای و فرهنگهای دیگر نیست را مطرح، تعیین و تبلیغ کند. او در این کتاب رسالت هنر مکتبی را طرح مسائل بشری از گذرگاه عقیده ذکر میکند.
نورایی گفت: پس میتوان نتیجه گرفت هنر مکتبی در اصل در پی مضامین اسلامی و فرهنگ مبارزاتی شیعه است. با این نگاه صحنه اول هنر جایی برای مبارزه با طاغوتهای زمانه، مبارزه با نفسیات و اشاعهدهنده فرهنگ از خودگذشتگی و ایثار است و در ثانی تجلی معنویت و تعهد انسان به اخلاقیات را نمایان میکند.
ظهور هنر مکتبی
پژوهشگر و معتقد هنری گفت: نقطه ظهور عینی هنر مکتبی، نمایشگاه «سیری در انقلاب اسلامی» بود که در حسینیه ارشاد در اسفند سال ۵۷ برگزار شد. این نمایشگاه که با استقبال مردم روبرو شد، پس از تهران در ۱۰ شهر دیگر از جمله قم، مشهد و اصفهان نیز برپا شد. در حقیقت اغلب هنرمندان حاضر در این نمایشگاه دانشجویان دانشکده هنرهای زیبا بودند که بیشتر متاثر از فرهنگ انقلابی و اسلامی بودند و بعدها به هسته مرکزی هنر مکتبی بدل شدند. حبیب الله صادقی با تابلو قیام، حسین خسروجردی با تشیع علوی و کاظم چلیپا با تابلو مرگ قهرمان از چهرههای حاضر در این نمایشگاه بودند.
نورایی افزود: استقبال از این نمایشگاه و تاسیس حوزه اندیشه و هنر اسلامی در حسینیه ارشاد که بعدها به حوزه هنری تغییر نام داد، به هنر مکتبی و بنیانهای نظری و اندیشهای آن قوام بخشید و پس از آن انقلاب فرهنگی و تاسیس سازمان تبلیغات اسلامی و حوزه هنری، عملاً هنرمندان این عرصه فعالیت گستردهای پیدا کردند و هنر معترض و ملیگرا را به حاشیه راندند.
عناصر تصویری هنر مکتبی
او با اشاره به اینکه هنر مکتبی از شروع انقلاب عناصر واحدی را برای بیان بصری انتخاب کرد اظهار کرد:
• روایت: روایت اصلیترین نشانهای است که در آثار هنر مکتبی قابل بازخوانی است. روایتگری در این آثار ملهم از تصویرسازیهای خیالی که پیشتر در هنر مردمی عصر قاجار نمود پیدا کرده بود، است. اما این روایت نشات گرفته از رویدادهای تاریخی معاصر و ثبت و حفظ آنهاست.
• تصویرسازی اسوهها و شخصیتهای دینی: برای پیوند بیشتر مردم با هنر، هنرمندان این عرصه تصویری از شخصیتهای دینی در کنار رویدادهای تاریخی ارائه میکردند تا زمینه ایجاد تمثیل میان نگرش انقلاب اسلامی با تشیع علوی را نشان دهند.
• اماکن مقدس: بازنمایی تصاویر اماکن مقدس و تاریخی که جنبه عقیدتی و ایدئولوژیک اسلامی داشتند یکی از عناصر تصویری هنر مکتبی هستند. در دوران انقلاب تصویر قدس و در زمان جنگ تصویر کربلا از موضوعات پر تکرار در آثار هنری است.
• اخلاقیات: تصویر فقر و نابرابری اجتماعی و همچنین مذمت انسان از خود بیگانه در جامعه مصرفی، یکی دیگر از عناصر اصلی هنر مکتبی است.
• مبارزه: ارائه تصاویری از مبارزه با امپریالیسم و استکبار و نشان دادن سقوط چنین جوامعی از دیگر مضامین هنر مکتبی است.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری موسیقی و هنرهای تجسمیمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: هنر مکتبی هنر اسلامی هنر اسلامی هنر مکتبی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۶۸۰۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رژیم اسرائیل ریشه ناامنی و دشمن مشترک ما است
به گزارش حوزه سیاست و اقتصاد خبرگزاری تقریب، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پانزدهمین نشست سران اسلامی در بانجول، گامبیا درباره «ارتقای وحدت و همبستگی از طریق گفتگو برای توسعه پایدار» به ایراد سخنرانی پرداخت که متن کامل آن به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای رئیس، عالیجنابان، خانمها و آقایان،
در ابتدا مراتب خرسندی خود را بابت حضور در این نشست ارزشمند و درکشور زیبای گامبیا ابراز میدارم. از مهمان نوازی گرم دولت و ملت گامبیا تشکر نموده و ریاست این کشور را بر پانزدهمین نشست کنفرانس سران اسلامی تبریک میگویم.
در آغاز سخن، ضمن محکومیت شدید تداوم جنایات وحشیانه رژیم صهیونیستی علیه مردم مقاوم و مظلوم غزه، بر ضرورت تقویت اتحاد و همبستگی بیش از پیش کشورهای اسلامی برای توقف فوری نسل کشی، جنایات جنگی ترکیبی رژیم صهیونیستی و لزوم ارسال فوری، کافی و بدون مانع کمکهای بشر دوستانه به سراسر غزه تأکید میکنم.
بی شک این دوره زمانی نیز با همه مصائب و سختیهای آن بر ملت فلسطین خواهد گذشت اما چگونگی و کیفیت نقش آفرینی ما دولتهای مسلمان در برخورد با این بحران در تاریخ ثبت و ضبط خواهد شد.
بی تردید قطع روابط دیپلماتیک و اقتصادی و تحریم عملی تسلیحاتی و تجاری ابزار مهمی در توقف نسل کشی اسرائیل در غزه و جنایاتش در کرانه و قدس شریف میباشد. از دولتها و کشورهای مسلمان و آزادیخواهی که در این مسیر اقدام نمودند، صمیمانه قدردانی میکنیم.
تحولات اخیر فلسطین و مقاومت غزه و کرانه بار دیگر ثابت کرد، از بین بردن مقاومت فلسطین و حماس، به عنوان یک حرکت آزادیبخش در مقابل اشغالگر، توهمی بیش نبود. چرا که رژیم اسرائیل یک دولت مشروع نیست، او فقط یک قدرت اشغالگر آپارتاید است و گذشت زمان نیز هرگز به قدرت اشغالگر مشروعیت نمی بخشد.
تحقق صلح و امنیت پایدار و عادلانه در منطقه تنها از طریق پایان اشغال سرزمین فلسطین، سوریه و لبنان، بازگشت آوارگان فلسطینی به سرزمین مادری خود و تضمین تحقق حق تعیین سرنوشت میسر است.
کارزار جهانی حمایت از فلسطین و محکومیت جنایات ضد بشری رژیم صهیونیستی با گذشت هفت ماه از آغاز جنگ همچنان با قدرت ادامه دارد و به دانشگاههای آمریکا، اروپا و سایر کشورهای جهان رسیده است. مدعیان دروغین آزادی بیان در غرب، این صدای اعتراضی وجدانهای بیدار بشری را با سرکوب خشونت آمیز پاسخ میدهند و با دیگر رویکرد استانداردهای دوگانه خود را به نمایش میگذارند.
رؤسای محترم،
افکار عمومی جهان و بویژه جهان اسلام قویاً از ما انتظار دارند تا در نتیجه این اجلاس سران، توصیه و اقدامات مهمی داشته باشیم شامل:
۱- تاکید بر برقراری آتشبس فوری، کامل، بیقید و شرط و دائم در تمام مناطق غزه از جمله در رفح و حتی کرانه باختری؛
۲- رفع کامل محاصره انسانی غزه؛
۳- تبادل اسرا؛
۴- موظف ساختن رژیم اسرائیل به خروج فوری، کامل و غیرمشروط تمامی نیروهای نظامی و تجهیزات آنها از غزه و تضمین بین المللی بازگشت امن مردم به مناطق و اماکن خود؛
۵- اعمال تحریم فوری تسلیحاتی و تجاری علیه رژیم اسرائیل؛
۶- حمایت از قرار موقت الزام آور دیوان بین الملل دادگستری و فراهم ساختن زمینه محاکمه و مجازات تمامی آمران، عاملان جنایات اسرائیل. برای تضمین صلح و امنیت در منطقه و جهان اسلام، باید رژیم سرکش و اشغالگر فلسطین را متوقف، محاکمه و مجازات کرد.
همکاران گرامی،
جهان اسلام اکنون در وضعیت بسیار حساس و پیچیده ای قرار دارد به نحوی که کشورهای اسلامی در تلاش برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار با طیفی از چالشها ازجمله بیثباتی اقتصادی، ناآرامیهای سیاسی، درگیریهای منطقهای، اشغال خارجی، حضور بیگانگان و مداخله قدرتهای فرا منطقهای مواجه هستند. این چالشها تاکنون به تشدید فقر، تضعیف انسجام اجتماعی و اختلال در روند تلاشهای توسعهای منجر شده است.
با این وجود، این چالشها میتوانند موجد فرصتهایی قابلتوجه برای پیشرفت و نوآوری در جهان اسلام و شکوفایی تمدن اسلامی باشند. میراث فرهنگی غنی، منابع طبیعی متنوع و جمعیت جوان و مستعد کشورهای اسلامی، زمینههای مساعدی را برای پیشبرد طرحهای توسعه پایدار بر اساس شاخصها، معیارها ارزشهای اسلامی فراهم ساخته است.
در این راستا جهان شاهد است که مردان و زنان جوان با استعداد و تلاشگر ایران در مسیر توسعه علم و فناوری بومی شگفتیهای بزرگی آفریده اند. این ظرفیت سرشار در میان همه جوانان کشورهای اسلامی موجود است.
ما بر این باوریم که در راستای تحقق شعار تقویت، اتحاد و همبستگی از طریق توسعه پایدار؛
اول- ملتهای اسلامی با تمرکز و سرمایهگذاری در بخش نیروی انسانی، فناوری و زیرساختها میتوانند ظرفیت بزرگ خود را در جهت نیل به اهداف توسعه پایدار ملل مسلمان به کار گیرند.
دوم- جهت تعمیق سطح همکاریها و تسرّی توسعه پایدار و همهجانبه میبایست شبکه همکاریهای اقتصادی، فنی، توسعهای، تجاری و مالی- پولی میان کشورهای اسلامی در بستر توافقات و سازوکارهای هدفمند و مشترک، بیشازپیش تقویت گردد.
سوم- ایجاد یک پلتفرم اختصاصی در چارچوب سازمان همکاری اسلامی جهت اشتراکگذاری دانش، تخصص و منابع مرتبط با توسعه پایدار لازمه تحقق طرحهای توسعهای ملل مسلمان است.
چهارم- ارتقای یکپارچگی اقتصادی و تجاری بین کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، بر مبنای ارزشها یک ضرورت است.
پنجم- بهکارگیری ابتکارات و نوآوریهای فن آورانه و گسترش تحقیقات علمی به منظور پیشبرد دستور کار تحقق اهداف توسعه پایدار در چارچوب سازمان همکاری اسلامی نیازمند طراحی سازوکاری مناسب میباشد.
جناب آقای رئیس،
بی تردید اهداف مهم توسعه پایدار در هر نقطه از جهان بدون تضمین صلح و امنیت پایدار محقق نخواهد شد. همیاری و همکاری کشورها با شعار «امنیت و توسعه پایدار برای همه» ضرورت و فوریت مییابد.
آقای رئیس، همکاران گرامی، خواهران و برادران،
در پایان مایلم تاکید کنم؛ حمله تروریستی رژیم صهیونیستی به سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق، بار دیگر چهره واقعی رژیم تروریست اسرائیل را آشکار ساخت.
جمهوری اسلامی ایران با توسل به قاعده حقوقی دفاع مشروع، -و پس از نااید شدن از نقش بازدارنده شورای امنیت سازمان ملل- روز شنبه ۱۳ آوریل، پاسخ نظامی حداقلی و محدودی به اسرائیل داد. البته ما با صدای بلند هشدار دادیم در صورت هر گونه ماجراجویی جدید رژیم اسرائیل علیه منافع ایران در داخل و یا خارج، واکنش بعدی ما علیه اسرائیل حداکثری، فوری و کاملاً پشیمان کننده خواهد بود. این تصمیمی تغییر ناپذیر است.
توسل ایران در اعمال حق دفاع مشروع نشان دهنده رویکرد مسئولانه ما نسبت به صلح و امنیت منطقه و جهان میباشد. ما امنیت جهان اسلام و امنیت منطقه را امنیت ایران میدانیم و دست دوستی خود را با دولتهای منطقه و جهان اسلام به گرمی میفشریم. رژیم اشغالگر اسرائیل ریشه نا امنی و دشمن مشترک ماست.
بار دیگر، آمادگی کامل جمهوری اسلامی ایران را برای همکاری با دولت گامبیا و کلیه دولتهای عضو سازمان همکاری اسلامی جهت ارتقای کارآیی این سازمان در جهان در حال گذار کنونی با هدف تقویت و تضمین منافع مشترک و صیانت از کیان و استقلال سیاسی و اقتصادی کشورهای اسلامی اعلام میکنم.
والسلام علیکم و رحمة الله
انتهای پیام/